Bilincimiz zihnimizin yüzeyde görünen kısmıdır. Klasik buzdağı benzetmesinde olduğu gibi suyun üstündeki kısmıdır . Bilinçaltımız ise beynimizin farkında olmadığımız yanıdır ve bilincimize göre daha büyük bir yer kaplar.
Bilinçaltımız neden sonuç ilişkisini belli bir duygu ile belli bir dış uyaranı eşleştirerek kurar. Subjektiftir. Yaşadığımız olayların bizde oluşturduğu duygular önemlidir. Tekrar aynı durumla karşılaşıldığında direkt olarak o duygu yaşanır. Bundan dolayıdır ki geçmişte diş hekimi ile yaşadığı olumsuz tecrübeyi korku duygusuna kodlar ve genelleştirerek Diş hekiminden korkulur düşüncesine inanır. Bilinçaltında Zaman kavramı olmadığından dolayı her dişçi koltuğuna oturduğunda geçmişte veya çocukken dişçi koltuğunda yaşamış olduğu kendisine göre kötü bir tecrübeyi tekrar yaşayacağını zanneder. Ve geçmiş olayla ilgili eşleştirmiş olduğu duyguyu yani korkuyu yaşar.
Rahat bir diş tedavisi yapabilmemiz için bilinçaltındaki bu korku duygusunu değiştirmemiz gerekir ve işte hipnoz bu durumda devreye giriyor.
Hipnoz nedir ?
Hipnoz kelimesi eski Yunancada uyku anlamına geliyor ve hipnoza girmiş bir kişinin görünüşü de uyuyan birine çok benziyor.ancak hipnoz bir uyku hali olmayıp bir uyanıklık halidir ve hipnoz halindeki bir kişide elektroansefalogramlar uyanıklık traseleri verir.Bilindiği gibi ansefalogram,beynin uykuda olup olmadığının en kesin bir şekilde bildiren bir apareydir.
Hipnozda beyin kortikal faaliyet bakımından derin uyku ile uyanıklık arasında bir durumdadır.
Sonuç olarak Hipnoz uyku ile uyanıklık arasında olduğumuz, bilincimizin açık olduğu bir hal olarak tanımlanabilir.
Bu zamana kadar hipnoz ile ilgili pek cok tanımlamalar yapılmıştır. Kripper δ Bindler’ e göre;
İçsel yada dışsal bir olaya karşı odaklanmış dikkatin artması demektir (1974)
Hatta 1970 lerde sadece beynin sag yarımküresini ilgilendirdiği düşünülmüştür . Tabii ki Bu kabul edilen bir düşünce değildir. Telkinler tüm beynin işlevsel organizasyonunu değiştirmektedir.
Kapsamlı bir şekilde hipnoz İstemek, inanmak ve güvenmekle başlayan, telkinle oluşan beyinsel fonksiyonların çalıştığı, bireysel denetimin açık olduğu, uyku ile uyanıklık arasında olduğumuz, bilincimizin açık olduğu bir hal olarak tanımlanabilir.
Tarihte Hipnoz
Bilimsel hipnotizmanın başlangıç tarihi olarak FRANZ ANTOINE MESMER ’in “Yıldızların İnsan Vücudu Üzerine Tesirleri” isimli tezinin tarihi olan 1765 senesi kabul edilmiştir.
Mesmer “Manyetizm Animal Teorisi” ni ortaya atmıştır. Yıldızların insan vücudu üzerine tesirleri isimli tezinde ileri sürdüğü düşünceye göre ; evren manyetik bir enerji ile doludur.Evrenin bir parçası olan insanın içinde de bu enerjinin bir kısmı mevcuttur.İnsanda hastalık yapan sebep insan vücudundaki bu enerjinin dağılım bozukluğudur.Bu enerji akışı herhangi bir yöntemle düzeltilirse hastalıkta yok olurdu.
Gerçi mıknatıslarla tedavi fikrinin orijini Mesmer değildir.ondan cok daha önce de bir çok alşimist fizikçi ve tıp adamı mıknatıslarla tedavi yapıyordu.fakat bu yöntemi teori olarak geliştiren ve sadece mıknatıslarla kalmayıp manyetik akışkanın mıknatıslarda oldugu gibi insanlardan ve başka cisimlerden de yayınlandığını “Manyetizm Animal Teorisi” seklinde ortaya atan mesmer oldugu icin manyetizmanın kurucusu olarak sayılmaktadır.
Akışkanı parmak ucundan yayınlamak, mıknatıs cubuklara tutturarak insanlara geçirmek,mıknatıslandıgına inandığı bakır cubukları, cam parcalarını, suları, ağaç parçalarını insanlara dokundurarak onları manyetize etmek hatta bu görünmez akışkanı şişelere doldurup taşımak ve göndermek gibi usuller vardı.
Mesmer’in tedavi şekli şöyleydi: hastalar kalın perdeleri kapalı bir salona törenle topluca alınır,iyice loş olan ve yan odadan gelen lirik piyano ezgileri ile dolu olan bu salonda hiç ses çıkartmadan sıralar halinde dururlarve ortada duran şadırvan şeklindeki kapaklı havuzdan uzanan demir çubukları tutarak hasta yerlerine yapıştırırlar.ve böylece mesmeri beklerlerdi. Daha sonra erguvan rengi elbiseler icinde mesmer gelir sıralar arasında dolaşarak hastaları PAS adı verilen el hareketleri ile iyi ederdi.hastalardan cogu bir sey hissetmese de konvulsiyonlar, çırpınanlar krize girenler olabilirdi.bu hallerin hepsine birden manyetik kriz adı verilirdi ve hastanın iyi olması için böyle birkaç kriz geçirmesi istenirdi. Bu seanslara yaralılar epileptikler ve bunaklar hariç herkes katılabilirdi.
Bu tedavi seansları Paris’te cok büyük ilgi gördü.ve 16. Louis Mesmer ile ilgilenmek geregi duydu.Devrin bilgin kişilerinin de içinde oldugu bir komisyona Mesmerik fenomenlerin incelenmesi görevini verdi. Komisyonun iki üyesi dısında geneli bunu şarlatanlık oldugu hakkında görüş belirterek rapor düzenledi. Basının da kışkırtması ile kamu oyunun aleyhine döndüğünü gören Mesmer Paris’i terk etti. Önce İngiltere sonra da Avusturya ya geçti ise de bundan sonraki hayatı hipnotizma icin önemli olmadı.
Diş Hekimliğinde ise ilk kaydedilmiş çalışmayı 1837 yılında Fransa’da Qudet adında bir Diş Hekimi yapmıştır.
Resmi olarak 1958 yılında Amerikan Tıp Birliği hipnozu Tıp ve Diş Hekimliğinde uygulanabilir bir yöntem olarak kabul etmiştir.
Hipnoz Çeşitleri
Hetero Hipnoz… Bir kişinin ya da bir topluluğun hipnozitör aracılığı ile çeşitli teknikler kullanılarak hipnotize edilmesidir. Burada etken olan hipnozitördür.
1- Ferdi Hipnoz
Hipnozitörün sadece bir kişiyi hipnotize etmesidir.
2- Grup Hipnozu
Birden fazla kişinin uygun şartlarda bir hipnozitör tarafından hipnotize edilmesidir.
3- Kollektif Hipnoz
Grup hipnozundan farklı olarak sayıca fazla kişiye uygulanan hipnoz çeşididir.
Oto Hipnoz… Kişinin daha önce hipnozitör tarafından hipnotize edilip, hipnoz sırasında bazı telkinler verilmesi ve daha sonra bu telkinlere bağlı olarak kişinin hipnozitör olmadan hipnoza girmesidir.
Self Hipnoz… Bireyin hipnoz halini kendiliğinden oluşturması, kendi kendini hipnoza sokması durumudur.
Narko Hipnoz… Sedasyon ve rahatlama sağlayan Anestezi ilaçları ile hipnozun oluşturulmasıdır. Hipnoza direnç gösteren vakalarda uygulanır..
Özel Hipnoz Halleri… Her türlü monoton uyaran kişiyi hipnoza sokmada büyük rol oynamaktadır. Yorgun olan bir vücutta bu tip monoton (ışık,ses,görüntü) uyaranların ritmik tekrarı kişiyi hipnotize etmektedir.
Yol hipnozu, Televizyon hipnozu gibiDiş Hekimliğnde Hipnozun Endikasyonları
Hastanın relaksasyonunda
Uygulanan bazı apareyler,uygulamalar ve metoda alıştırılmasında
İyileşme sürecini hızlandırma ve ilaç alınımını azaltmada
Zararlı agız alışkanlıklarını önlemede (parmak emme)
Bulantı reflexini azaltmada ve yok etmede
Zamanda Distorsiyonda (uzun ve sıkıntılı operasyonların hastamıza kısa sürede bittiği izlemini vererek yorgunluğu önlemekte)
Analjezi ve Anestezi temininde
Alerjik reaksiyonlarda
Amnezide (hoş olmayan çalışmaların tümünün unutturulmasında)
Bruksizmde (Diş sıkma)
HİPNOZLA İLGİLİ MERAK EDİLEN SORULAR
Herkes hipnoz olur mu?
Herkes bir şekilde etkilenir ancak derin transa herkes giremez. Bunun yanında:
– 5-6 yaşından küçük kişilerin hipnoz olması zordur. Dikkati toplamada zorluk yaşanabilir. Ama oyun oynar şekilde çocuklarda hipnoza alınır.Özellikle parmak hipnozu en çok uyguladığımız yöntemlerden biridir.
– Bunak, zihni yeterince gelişmemiş olanlar hipnoz olamazlar. Bu kişiler bilinç ve muhakeme yeteneğine yeterince sahip olmadıkları için olayın farkında değillerdir.
– Aşırı konsantrasyon zorluğu yaşayan kimseler hipnoz olamazlar. Bilgi ve kültür yönünden zengin olayın kendine başlayıp bittiğini süratle kavrayan kişilerde hipnozun uygulanması daha çabuk olmaktadır.
– İstekli olmayan ve direnç gösterenler hipnoz olmazlar.
– Hipnoz hakkında yanlış önyargıları olan, dolayısıyla bazı korkularını (uyanamama, tacize uğrama,soyulma vb.) yenemeyen kimseler hipnoza giremez.
Hipnozdan çıkamama var mıdır?
Hayır. Hipnotizma bildiğimiz bir uyku değildir. Hipnozda bilinç son derece açıktır. Kişi her şeyi bilir,duyar,yargılar hatta derin hipnozda gözlerini açabilir ve görür. Ancak bazıları etki kaybolduktan sonra bunları hatırlamayabilir.
Yan etkisi var mıdır? Alışkanlık yapar mı?
Hipnozda yan etkiye rastlanmamıştır. Ancak suistimale açık yönleri göz önünde bulundurulduğunda hipnoz sadece eğitimini almış hekim ve psikologlar tarafından uygulanmalıdır.
Hipnoz hiç bir şekilde alışkanlık yapmaz. Hipnozun terk edilmesi ve uzun süre uygulanmaması belki faydalarının kalıcı davranışlara dönüşmesine engel olabilir.
İstem dışı telkin alır mıyım?
Hipnoz sırasında kişi, verilen telkinleri kendince algılar ve yorumlar. Uygun olanları benimser, uygun olmayanlara ilgi göstermez. Kişi uykuda olmadığı için zihinsel denetimi açıktır.
Hipnozun Kontrendikasyonları
– Psikoz eşiğinde olanlar; psikoz içine iter
– Latent homoseksüeller; kişiyi latent homoseksüalitesinden haberdar etmekle panik reaksiyon ve arkasından paranoid bir reaksiyon yaratabilir
– Psikoterapi görenler; psikoterapinin gidişini etkiler.
HİPNOZ KONUSU İLE İLGİLİ VERDİĞİM SEMİNER VE EĞİTİMLER
- Ege Ağız Diş Sağlığı ve Diş Hekimleri Derneği bünyesinde Tıbbi Hipnoz Kursu 23-24-25 mayıs 2003
- Yeditepe Üniveristesi ve KUHD tarafından birlikte düzenlenen 60 saatlik Tıbbi Hipnoz Kursları..12-13 mayıs, 30 haziran, 1 temmuz, 29-30 eylül 2007
- İstanbul Aydın Üniversitesi ve KUHD tarafından birlikte düzenlenen 60 saatlik Tıbbi Hipnoz Kursları…22-23 ocak 2011
- Aydın Sağlık Derneği Diş hekimleri haftası nedeniyle düzenlenen eğitim semineri 22 kasım 2012
- Ege Bölgesi Diş Hekimleri odaları Uluslarası Bilimsel Kongresinde “Diş Hekimliğinde Hipnoz “ konulu konferans 8-10 kasım 2013
- Klinik ve Uygulamalı hipnoz derneğinin Yeditepe Üniversitesi ve İstanbul Aydın Üniversitesi ile düzenlediği pek çok “Klinik Hipnoz” ve “Self Hipnoz” kursları…
- ITI study club “Diş Hekimliğinde Hipnoz ve Hasta İletişimi” 25 nisan 2019
KATILDIĞIM KONGRE, KURS VE SEMİNERLER
- Shaul Livnay ( Director and President European Society of Hypnosis ) ‘s workshop for a total of 16 hours on July 16-17,2005 on the theme of verbal, Hypno-analytical&non-verbal means to assesing &treating with hypnosis
- German Assosciation of Dental Hypnosis- Dr.Albrecht Schmierer (Alman Dental Hipnoz Derneği başkanı) tarafından verilen workshop 14-15 mayıs 2005
- Dr.Bülent Uran Tarafından verilen16 saatlik “İleri hipnoz Teknikleri” semineri.29-30 ekim 2005
- Dr.Bülent Uran tarafından verilen “parts tedavisi” 1Nisan 20006
- Albrecht Schmierer ve KUHD işbirliği ile yapılan workshop Hipnoz Eğitim semineri-Germen Association of Dental Hyprosis ( 26-27 mayıs 2006)
- 4th International Medical Hyprosis Congress (2007)
- 5th International Medical Hyprosis Congress (2007)
- 5th International Hyprosis Congress workshop Dr.Matthies Mende, Dr.Eric Vermetten, Dr.Nicole Ruysschaert, Dr.Camillo Loriedo, Dr.Gunnor Rosen, Dr.Phylis Alden, Dr.Karl Josef Sitting (2008)
- İstanbul Aydın üniversitesi ve Tıbbi Hipnoz Platformu tarafından düzenlenen 5.Uluslarası Tıbbi Hipnoz Kongresi 30-31ekim 1-2 kasım 2008
- 18 ISH İnternational Congress Rome, 22-23-24-25-26 eylül 2009
- Tuncay Özer in “İmge Terapi Çalıştayı” 19 nisan 2009
- The Association for the advancement of Meridian Therapies EFT (Emotional Freedom Techniques)
- İmge Terapi Semineri (Uzm.Psk. Gülgün Sharafat)
- 12th ESH Congress İstanbul, 16-17-18-19-20 Ağustos 2011
- Üsküdar Üniversitesi GETIPMER ile Tıbbi Hipnoz Derneğinin birlikte düzenledikleri ESH ve Sağlık Bakanlığının hazırladığı Hipnoz eğitim taslağına uygun olarak 10 basamaktan oluşan 200 saatlik Tıbbi Hipnoz Eğitimi 11-12 0cak, 1-2 Şubat, 15-16 şubat, 15-16 Mart, 19-20 Nisan, 24-25 Mayıs, 28-29 Haziran, 16-17 Ağustos, 20-21 Eylül, 11-12 Ekim 2014
- Yıldırım Beyazıt Üniversitesi tarafından Düzenlenen Sağlık Bakanlığı onaylı 200 saatlik Hipnoz Kursu 2018